نقد و بررسی فیلم سینمایی مغزهای کوچک زنگ زده

فیلم سینمایی مغزهای کوچک زنگ زده

داستان فیلم: “شاهین با نقش آفرینی نوید محمد زاده با دستگیری برادرش شکور با نقش آفرینی فرهاد اصلانی دست به خشونت می‌زند. محتوا و داستان فیلم در مورد بی قانونی بوده و به معضل پخش و توزیع مواد مخدر در ایران پرداخته‌ است”.

کارگردان: هومن سیدی

نویسنده: هومن سیدی

تهیه کننده: سعید سعدی

بازیگران: نوید محمد زاده، فرهاد اصلانی، نازنین بیاتی، نوید پورفرج، مرجان اتفاقیان، هامون سیدی و فرید سجادی حسینی.

ژانر: اکشن، درام و گانگستری

موسسه توزیع کننده: نیکان فیلم

تاریخ اکران: 4 مهر 1397

کشور: ایران

زبان: فارسی

فروش گیشه: بیش از 12.5 میلیارد تومان

جوایز مغزهای کوچک زنگ زده

سی و ششمین دوره جشنواره فیلم فجر:

نامزد سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران، بهترین فیلم از نگاه هنر و تجربه، بهترین فیلمنامه، بهترین صداگذاری، بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، بهترین فیلم برداری، بهترین تدوین، بهترین صدابرداری و بهترین طراحی لباس.

برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران، بهترین فیلم از نگاه هنر و تجربه، بهترین فیلمنامه و بهترین صداگذاری.

بیست و یکمین دوره جشن سینمای ایران:

نامزد بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه، بهترین بازیگر نقش اول زن، بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، بهترین تدوین، بهترین فیلم برداری، بهترین طراحی صحنه، بهترین طراحی لباس، بهترین صدابرداری، بهترین صداگذاری و بهترین جلوه‌های ویژه میدانی.

دومین دوره جایزه آکادمی سینما سینما:

نامزد بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگر مرد.

برنده تندیس مهرگیاه بهترین بازیگر مرد، تندیس مهرگیاه و تندیس بهترین کارگردانی و تندیس مهرگیاه بهترین فیلم.

نقد و بررسی مغزهای کوچک زنگ زده

نوید محمد زاده نقشِ یک قلدر را در فیلم اکشن و هیجان انگیز هومن سیدی بازی می کند!

” Deborah Young”

جای تعجب نیست که امسال فیلم مغزهای کوچک زنگ زده، جایزه بهترین فیلم از نگاه تماشاگران و مخاطبان در جشنواره فیلم فجر شده از آن خود کرده است. نویسندگی و کارگردانی مغزهای کوچک زنگ زده را هومن سیدی، یکی از بااستعداد ترین‌های ایران بر عهده داشته است. مغزهای کوچک زنگ زده یکی از بهترین فیلم‌های هومن سیدی است که تاکنون ساخته است. همچنین، مغزهای کوچک زنگ زده را می توان هیجان انگیزترین فیلم ژانر در سی و ششمین جشنواره فیلم فجر تلقی کرد.

مفهوم عبارت مغزهای کوچک زنگ زده

عنوان انگلیسی این فیلم “Sheeple” ترکیبی از کلمات ” sheep” و ” people” گرفته شده است، فکری که شاهین درباره همنوعان خود دارد. شاهین به عنوان برادر شکور، حس می کند که حق سلطنت و سلطه گری دارد.

نوید محمدزاده بهترین گزینه ممکن بود!

نوید محمدزاده که در نقش کاراکترهای عصبانی در فیلم‌هایی همچون عصبانی نیستم و لانتوری ایفای نقش کرده، بهترین گزینه‌ برای بازی در نقش شاهین قلدر و بی مغز بوده است.  همچنین، قسمت مهم و گسترده فیلم، نبرد میان باند شکور و پلیس مبارزه با مواد مخدر است که تمام اعضای خانواده شکور در آن شرکت می کنند.

در نهایت، Deborah Young منتقد آمریکایی نشریه هالیوود ریپورترز معتقد است، فیلم مغزهای کوچک زنگ زده یکی از مهیج ترین فیلم‌های ژانری است که می تواند در عرصه بین المللی مخاطبان و تماشاگران زیادی را جذب کند.

منبع: هالیوود ریپورتز

متوازن ترین فیلم سینمایی سیدی!

ایمان عبدلی

مغزهای کوچک زنگ زده در مورد سه برادر است؛ شکور و شاهین و شهروز، شکور با بازی فرهاد اصلانی برادر بزرگتر است و البته جای پدر منفعل خانواده را پر می‌کند او یک آشپزخانه (مواد مخدر) دارد. آن ها در حلبی آبادی زندگی می‌کنند. شکور بچه‌های بی‌خانمان را می‌خرد و پرورش می‌دهد تا بعدتر در خدمت آشپزخانه باشند، او سال‌هاست شاهین را در آشپزخانه خودش دارد اما به او پر و بال نمی‌دهد. شاهین با بازی نوید محمدزاده البته کمی خل وضع می‌زند، از آن طرف شهروز با سن کم موقعیت بهتری دارد، شهره هم که خواهر خانواده است مسائل خودش را دارد، این همه‌ی داستان نیست…

متوازن ترین فیلم سینمایی هومن سیدی

پس از 13، اعترافات خطرناک ذهن من و خشم و هیاهو، این متوازن ترین حال سینمای سیدی است. هم فرم دارد و هم داستان. مغزهای کوچک زنگ زده، با حرکات پر تحرک دوربینی بازیگوش شروع می‌شود. در دقایق ابتدایی دوربین پر جنب و جوش است، برخلاف روایتی که کمی دستپاچه و سردرگم است و این سردرگمی تا پایان یک سوم ابتدایی می‌ماند. یعنی ما نمی‌دانیم داستانی درباره شاهین داریم یا مسعود یا شکور و روایت کمی دیر به شاهین نزدیک می شود.

قصه خوب است اما روایت آن نادرست است!

انگار سیدی در دقایق ابتدایی نتوانسته میان بازیگوشی دوربینش و وسوسه استفاده از رنگ‌های تند و موسیقی و گسترش متوازن و توسیع درست داستان تعادل ایجاد کند. یعنی آن علایق فرمال سیدی باز هم به ضرر قصه وارد شده. این بار او قصه‌ی خوبی دارد اما درست روایت نشده است. ضعف فیلمنامه مغزهای کوچک زنگ زده از این لحاظ مشهود است. شاید دوربین بازیگوش انرژی خوبی ایجاد کرده باشد اما امتداد چنین فرمی به روایت فیلم آسیب زده است و عدم توازن در حرکت داستان از همین ضعف ناشی می شود.

وجه تیپیکال!

 ضعف دوم اما محصول مشترک کارگردان و فیلمنامه نویس است؛ شخصیت پردازی به طور خاص شاهین و شهره، شخصیتی که نوید محمد زاده آن را اجرا کرده است البته که به دل می‌ نشیند و احتمالا جزو ماندگارهای این چند سال خواهد شد اما در حد نهایت یک تیپ است و خصیصه‌های منحصر به فردی ندارد. زبان بدن او با آن دست‌هایی که کنار بدنش منقبض شده، آن زخم روی پیشانی اش  و موهایی که برای پوشاندن آن زخم روی پیشانی پایین آورده، پروتز دهانش، نحوه‌ی خاص حرف زدنش، همه المان‌هایی است که از او یک وجه تیپیکال و نه کاراکتریزه ساخته. کمی بهروز وثوقی در گوزن ها و کمی اکبرعبدی در مادر و مقادیر زیادی هم جنس همیشگی بازی نوید محمدزاده در شاهین متبلور شده که البته در سکانس‌هایی مثل سکانس ملاقات با شکور در زندان به وجد می آورد.

شهره، سمیه ابد و یک روز است!

اما در نهایت تیپیک است و وابسته به پیش زمینه های ذهنی مخاطب. از شاهین به شهره می رسیم که که از لحاظ موقعیت شبیه سمیه در ابد و یک روز است و در یک خانه متعفن فکر رفتن دارد، اما خب به اندازه او فداکار نیست و البته خیلی یاغی تر از او هم هست. او هم در نهایت یک تیپ است، گو این که ما نمی‌دانیم او چگونه این تفاوت رسیده و چرا حال متفاوتی دارد و صرف کار کردن او در یک آرایشگاه باعث این خط شکاف وسیع با خانواده شده؟ در این میان البته فرهاد اصلانی بازهم موفق شده شکور را مال خودش کند و با تسلط بی انتهایش یک شمایل شارلاتان و رذل را نه تنها با دافعه بلکه به شکلی خاکستری ایفا کرده ، مثل کاراکتر مسعود که شاید قوی‌ترین شخصیت پردازی دارد و هر چه هست همان است که باید. با بررسی کاراکترها در می یابیم که وزن تیپیک‌ها به کاراکترها می‌چربد. این‌ها همه البته در مورد شخصیت پردازی است وگرنه بازی‌ها یکدست و مسحورکننده است و این قدرت کارگردانی سیدی را نشان می‌دهد.

چرا مغزهای کوچک زنگ زده با تمام این حرف‌ها بهترین فیلم جشنواره امسال است؟

 کما این که خیلی‌ها گفتند و نوشتند که فیلم یک کپی از شهرخدا برزیلی است که انصافا کپی نیست! اما در ایده‌ها وام دار است. به طور خاص شخصیت شهروز در مغزها یادآور شخصیت تاس کوچیکه در شهرخدا است و اصلا ترسیم آن فضای پاپتی‌ها و اراذل و اوباشی هم متاثر از آن فیلم است. سر بریدن مرغ و کات شدن آن به سفره و مرغ پخته شده، آب تنی در حلبی آباد و شادی های غمگین، زندگی یلخی وار، زنده به گور کردن شهره در مغزها که همسان سکانس زنده به گورکردن زن کوتوله در شهرخدا و فضای آشپزخانه در هر دو فیلم و … از جمله شباهت‌هاست.

مغزهای کوچک زنگ زده را باید روی پرده سینما دید!

بله مغزها وام دار است و یک کولاژ است، اما با همه این تفاسیر آن فضا در یک کولاژ هوشمندانه با دغدغه‌های اجتماعی فیلمساز که متاثر از آثاری چون ابد و یک روز هم هست در کنار هم محصولی و جهانی تازه به مخاطبش می دهد. جهانی که از شهر خدا به ابد و یک روز رسیده (این دو لحن شدن فیلم هم یادداشتی جدا می‌طلبد) و ایرانیزه شده و با همه ضعف‌های روایی‌اش کارگردانی قابل قبولی دارد و مهم‌تر از همه این‌ها نگاهی مستقل دارد و صد البته که مغزهای کوچک زنگ زده را باید روی پرده سینما دید.

بهترین فیلم هومن سیدی است!

در واقع این یک فیلم سینمایی است مثل موقعیت رگ خواب در جشنواره سال گذشته، چون از ابزارهای سینما استفاده شده است مثل رنگ، مثل صدا! به عنوان مثال در موسیقی از ملودی‌های فولک تغزلی تا ملودی‌های آمریکای لاتین در فیلم سهم دارند و صدا در این فیلم فقط دیالوگ نیست! یا رنگ که سیدی به درستی با بهره گیری از رنگ‌های زنده تمپوی کارش را بالا می برد و تیرگی را در داستان می گنجاند و نه در یک فیلتر خاکستری تصنعی. بماند که کارگردانی فیلم دقیق است به طور خاص در نماهای شلوغ و میزانسن‌های دشوار مثل سکانس درگیری اوباش و … خلاصه که تا این جای کار این بهترین فیلم سیدی است و این‌ها دلایل کافی است که در یک فضای مقایسه‌ای با نگاهی نسبی، مغزهای کوچک زنگ زده بهترین جشنواره فیلم فجر باشد.

منبع: برترین‌ها

مغزهای کوچک زنگ زده در خلق جهان و شخصیت دوپاره است!

وحید حسینی نامی

به گزارش خبرنگار مهر، وحید حسینی نامی کارگردان فیلم کوتاه در یادداشتی درباره فیلم مغزهای کوچک زنگ زده ساخته هومن سیدی نوشت.

مغزهای کوچک زنگ زده نقص‌هایی دارد!

در متن این یادداشت می خوانید: “مغزهای کوچک زنگ زده در نگاه اول مرعوب کننده است. فیلمبرداری درخشان، بازیگرانی با ایفای حداکثری و پر سر و صدا، صحنه پردازی مسلط پرهیاهو، خشونت، تیراندازی و عناصری از این دست که می تواند در نگاه نخست تاثیرگذار باشد ولی بی گمان دوره این نوع مواجهه با یک اثر گذشته است. دیگر تسلط در کارگردانی و کیفیت فنی فیلم الزاما تضمین کننده یک فیلم خوب نیست، این ها شرط لازم است ولی شرط کافی نیست. با نگاهی به کارنامه هومن سیدی می توان رسیدن به بیان و پختگی در کارگردانی را فیلم به فیلم ردیابی کرد ولی مغز های کوچک زنگ زده نقص ها و نکاتی دارد که از جای دیگر آب می خورد!

بسط فضا و جهان ابتدایی مغزهای کوچک زنگ زده!

فیلم در خلق جهان خود و شخصیت هایش بلاتکلیف و دوپاره است. در ابتدا با یک فانتزی و جهان ذهنی تر و شسته رفته تری مواجه هستیم و اتفاقا نوید یک فیلم متفاوت درباره تبهکاری های پایین شهری را می دهد ولی رفته رفته هم روایت و هم شخصیت ها آن ماهیت ذهنی را از دست می دهند و کلیشه رئالیستی به فیلم تحمیل می شود و فیلم از یک جهان ذهنی و جادویی به یک جهان مرسوم و متعارف این گونه از فیلم ها سقوط می کند. این سندرم حتی به شخصیت کمرنگ پدر هم سرایت می کند و مرموزی و خاص بودنش در ابتدای فیلم به نطق های پایانی فیلم درباره بدبختی و فلاکت منتهی می شود. مغزهای کوچک زنگ زده اگر می توانست فضا و جهان ابتدایی فیلم را بسط و ادامه دهد شاید یکی از شگفتی های جشنواره امسال می شد.

پاشنه آشیل فیلم

بازی نوید محمد زاده چند دقیقه ابتدایی فیلم یکی از ایفاهای درخشان او در فیلم هایی است که تا کنون نقش آفرینی کرده است ولی چقدر زود به یک شخصیت آشنا در پایین شهر تنزل می کند چون دیگر فیلم از ذهنیت به واقعیت پناه برده است و دیگر دستمایه ای برای ادامه ندارد و دم دستی ترین کلید واژه ها مانند ناموس و غیرت وارد قصه می شود. حضور این عناصر در قصه نقطه عزیمت مغزهای کوچک زنگ زده از یک جهان ذهنی به یک جهان معمول است که اتفاقا پاشنه آشیل فیلم هم هست و از این به بعد فیلمساز از منظر توریستی به حاشیه شهر می نگرد.

شباهت به ابد و یک روز!

الگویی که فیلم از آن بهره می برد شباهت زیادی به ابد و یک روز دارد. شاید بتوان گفت مغزهای کوچک زنگ زده نسخه ای شکیل تر و حجیم تر از ابد و یک روز این بار در حاشیه شهر و حلبی آباد است. خانواده از هم پاشیده، اعتیاد، مادر حامی فرزندان تبهکار و یک خواستگاری که قرار است آنها را از شر خواهرشان نجات دهد و در این بین داد و بیداد های فراوان و هیاهو برای پوشاندن نقص هایی که از چشم دور نمی مانند.

پرفروش ترین فیلم سال می شود!

از فیلمبرداری درخشان پیمان شادمانفر در مغزهای کوچک زنگ زده نمی توان به راحتی عبور کرد. خلق فضایی گرم و اشباع شده و دقت به جزییات در تمامی صحنه ها یکی از شاخصه های تعیین کننده این فیلم است. به نظر می رسد این فیلم یکی از اکران های پرفروش سال آینده سینمای ایران باشد”.

منبع: خبرگزاری مهر